Đông trùng hạ thảo là dược liệu được hình thành từ quá trình nấm Ophiocordyceps xâm nhập và phát triển bên trong cơ thể ấu trùng bướm Thitarodes, dần thay thế vật chủ và tạo thành thể quả đặc trưng. Thành phần đông trùng hạ thảo chứa Cordycepin, Polysaccharide, Adenosine và các chất chống oxy hóa có tác động tích cực đến gan.
Theo nghiên cứu của Journal of Ethnopharmacology, sử dụng đông trùng hạ thảo giúp bảo vệ và hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan.
Dược liệu này không chỉ kích thích sản xuất HGF để tái tạo tế bào gan, mà còn ức chế hoạt động của tế bào sao gan để giảm tình trạng xơ hóa, tăng cường sản xuất enzyme giải độc và cải thiện lưu thông máu trong gan.
Hơn nữa, đông trùng hạ thảo còn có khả năng phòng và hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan, suy giảm chức năng gan và ung thư gan.
Có nhiều cách sử dụng trùng thảo tùy theo dạng bào chế (tươi, khô, viên nang). Nên cần chú ý đến đối tượng sử dụng, liều lượng, thời điểm dùng, cách bảo quản và chất lượng sản phẩm để đảm bảo đông trùng hạ thảo có thể phát huy tối đa công dụng.
Cùng tìm hiểu chi tiết về tác dụng của đông trùng hạ thảo với gan qua bài viết sau nhé!
Mối Quan Hệ Giữa Đông Trùng Hạ Thảo Và Gan
Đông trùng hạ thảo (Cordyceps sinensis) là một loại nấm ký sinh trên ấu trùng của sâu bướm, chủ yếu được tìm thấy ở vùng núi Himalaya. Đông trùng hạ thảo chứa nhiều hoạt chất sinh học quý giá như Cordycepin, Polysaccharide, Adenosine và các chất chống oxy hóa đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe gan.
Các thành phần của đông trùng hạ thảo có lợi cho gan gồm:
- Cordycepin
Cordycepin (3′-deoxyadenosine) là một nucleoside analog có khả năng ức chế quá trình viêm gan. Nghiên cứu in vitro đã chỉ ra rằng cordycepin có thể giảm sự biểu hiện của các cytokine tiền viêm như TNF-α và IL-6 trong tế bào gan, từ đó làm giảm tình trạng viêm mạn tính.
- Polysaccharide
Các polysaccharide trong đông trùng hạ thảo, đặc biệt là β-glucan, kích thích hoạt động của tế bào Kupffer – đại thực bào đặc hiệu của gan. Điều này giúp tăng cường khả năng phòng vệ của gan trước các tác nhân gây hại.
- Adenosine
Adenosine, một nucleoside tự nhiên, có tác dụng bảo vệ tế bào gan thông qua việc ức chế quá trình apoptosis (chết tế bào theo chương trình) và tăng cường khả năng chống oxy hóa của tế bào gan.
- Các chất chống oxy hóa
Đông trùng hạ thảo giàu các chất chống oxy hóa như superoxide dismutase (SOD) và glutathione peroxidase (GPx), giúp ngăn chặn stress oxy hóa và bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương do gốc tự do.
Thành phần hoạt chất chính trong đông trùng hạ thảo và tác dụng đối với gan
| Hoạt chất | Tác dụng chính đối với gan |
| Cordycepin | Chống viêm, giảm cytokine tiền viêm |
| Polysaccharide | Tăng cường miễn dịch, kích thích tế bào Kupffer |
| Adenosine | Bảo vệ tế bào gan, chống apoptosis |
| Chất chống oxy hóa | Chống lão hóa, ngăn chặn stress oxy hóa |
Đông Trùng Hạ Thảo Tác Động Như Thế Nào Đến Chức Năng Gan?
Đông trùng hạ thảo tác động đến chức năng gan thông qua nhiều cơ chế phức tạp và đa dạng như:
- Kích thích sản xuất HGF để tái tạo tế bào gan.
- Ức chế hoạt hóa tế bào sao gan, giảm xơ hóa.
- Tăng cường sản xuất enzyme giải độc.
- Cải thiện lưu thông máu trong gan.
1. Bảo vệ và tái tạo tế bào gan
Đông trùng hạ thảo kích thích quá trình tái tạo tế bào gan thông qua việc tăng cường sự hoạt động của yếu tố tăng trưởng gan (HGF – Hepatocyte Growth Factor). HGF đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự phân chia và tăng trưởng của tế bào gan, đặc biệt là sau khi gan bị tổn thương.
Nghiên cứu trên mô hình chuột bị tổn thương gan do carbon tetrachloride (CCl4) cho thấy, chuột được điều trị bằng đông trùng hạ thảo có tốc độ tái tạo tế bào gan nhanh hơn 23% so với nhóm đối chứng.
2. Ức chế quá trình viêm và xơ hóa gan
Cordycepin trong đông trùng hạ thảo ức chế sự hoạt hóa của tế bào sao gan (hepatic stellate cells) – Quá trình then chốt trong sự phát triển của xơ gan. Điều này được thực hiện thông qua việc giảm sự biểu hiện của các protein ngoại bào như collagen type I và α-smooth muscle actin (α-SMA).
Một nghiên cứu lâm sàng trên 60 bệnh nhân xơ gan cho thấy, sau 6 tháng sử dụng đông trùng hạ thảo, mức độ xơ hóa gan (đo bằng chỉ số FibroScan) giảm trung bình 15%.
3. Tăng cường khả năng giải độc của gan
Đông trùng hạ thảo kích thích sản xuất các enzyme giải độc quan trọng như cytochrome P450, glutathione S-transferase (GST), và UDP-glucuronosyltransferase (UGT). Các enzyme này đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa và loại bỏ các độc tố khỏi cơ thể.
Một nghiên cứu in vitro trên tế bào gan người cho thấy, khi được xử lý với chiết xuất đông trùng hạ thảo, hoạt động của enzyme GST tăng lên 35% so với nhóm đối chứng.
4. Cải thiện lưu thông máu trong gan
Adenosine trong đông trùng hạ thảo có tác dụng giãn mạch, giúp cải thiện lưu lượng máu đến gan. Điều này không chỉ tăng cường cung cấp oxy và dưỡng chất cho tế bào gan mà còn hỗ trợ quá trình loại bỏ các chất độc hại.
Nghiên cứu sử dụng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT) trên 40 bệnh nhân xơ gan cho thấy, sau 3 tháng sử dụng đông trùng hạ thảo, lưu lượng máu qua gan tăng trung bình 18%.
Các Bệnh Về Gan Nên Sử Dụng Đông Trùng Hạ Thảo Hỗ Trợ Điều Trị
Ngoài tác dụng bảo vệ gan, đông trùng hạ thảo còn được sử dụng để hỗ trợ điều trị các bệnh như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan, suy giảm chức năng gan và ung thư gan.
1. Viêm gan
Đông trùng hạ thảo giúp giảm viêm, ngăn chặn sự nhân lên của virus và kích thích đáp ứng miễn dịch đối với virus viêm gan B và C. Dược liệu này cũng giúp cải thiện chức năng gan và giảm nguy cơ xơ gan ở bệnh nhân viêm gan mãn tính.
Một thử nghiệm lâm sàng trên 68 bệnh nhân viêm gan B mãn tính cho thấy rằng sử dụng đông trùng hạ thảo kết hợp với interferon-α giúp tăng tỷ lệ chuyển đổi huyết thanh HBeAg và cải thiện chức năng gan so với chỉ sử dụng interferon-α.
2. Gan nhiễm mỡ
Đông trùng hạ thảo có khả năng giảm tích tụ mỡ trong gan, cải thiện kháng insulin và giảm viêm gan. Do đó, đây được xem là một lựa chọn hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ, đặc biệt là ở bệnh nhân béo phì và mắc hội chứng chuyển hóa.
3. Xơ gan
Đông trùng hạ thảo có tác dụng tích cực trong việc làm chậm tiến triển và giảm biến chứng của xơ gan:
- Giảm xơ hóa: Ức chế hoạt hóa tế bào sao gan và giảm sản xuất collagen.
- Cải thiện chức năng gan: Tăng cường tổng hợp albumin và các yếu tố đông máu.
- Giảm áp lực tĩnh mạch cửa: Thông qua tác dụng giãn mạch và cải thiện lưu thông máu.
Một nghiên cứu in vitro cho thấy rằng cordycepin có khả năng ức chế sự tăng sinh và hoạt động của các tế bào hình sao gan thông qua việc giảm sản xuất TGF-β1, một cytokine chính thúc đẩy quá trình xơ hóa gan.
4. Suy giảm chức năng gan do độc tố và hóa chất
Đông trùng hạ thảo bảo vệ gan khỏi tác hại của độc tố và hóa chất thông qua:
- Tăng cường hệ thống enzyme giải độc: Kích thích sản xuất cytochrome P450, glutathione S-transferase và UDP-glucuronosyltransferase.
- Chống oxy hóa: Tăng cường hoạt động của superoxide dismutase (SOD) và catalase, giảm stress oxy hóa.
- Bảo vệ màng tế bào: Giảm peroxit hóa lipid màng tế bào gan.
Một nghiên cứu trên mô hình chuột bị tổn thương gan do paracetamol cho thấy, nhóm được điều trị bằng đông trùng hạ thảo có mức độ tổn thương gan (đánh giá qua chỉ số ALT và AST) giảm 40% so với nhóm không điều trị.
5. Ung thư gan
Đông trùng hạ thảo thể hiện tác dụng chống ung thư gan thông qua nhiều cơ chế:
- Ức chế tăng sinh tế bào ung thư: Cordycepin trong đông trùng hạ thảo ức chế chu kỳ tế bào ở pha G2/M, làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư gan.
- Kích thích apoptosis: Các polysaccharide trong đông trùng hạ thảo kích hoạt con đường tín hiệu caspase-3 và caspase-9, dẫn đến apoptosis của tế bào ung thư gan.
- Ức chế angiogenesis: Đông trùng hạ thảo làm giảm sự biểu hiện của yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (VEGF), từ đó hạn chế sự hình thành mạch máu mới nuôi khối u.
Hơn nữa, đông trùng hạ thảo còn hỗ trợ đáng kể trong quá trình điều trị ung thư gan:
- Tăng cường miễn dịch: Kích thích sản xuất interferon-γ và interleukin-2, tăng cường hoạt động của tế bào T và tế bào NK, giúp hệ miễn dịch nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả hơn.
- Bảo vệ tế bào gan lành: Giảm tổn thương oxy hóa và viêm do hóa trị gây ra, giúp duy trì chức năng gan trong quá trình điều trị.
- Cải thiện chất lượng cuộc sống: Giảm mệt mỏi, tăng cường năng lượng và cải thiện tình trạng suy kiệt ở bệnh nhân ung thư gan.
Đông trùng hạ thảo có khả năng làm giảm các tác dụng phụ thường gặp trong quá trình điều trị ung thư gan như giảm độc tính trên gan, cải thiện hệ tạo máu và giảm buồn nôn, nôn.
Hướng Dẫn Sử Dụng Đông Trùng Hạ Thảo Để Bảo Vệ Và Cải Thiện Chức Năng Gan
Tùy theo dạng chế phẩm và nhu cầu, bạn có thể sử dụng đông trùng hạ thảo bằng cách ngâm với nước ấm, nấu ăn, ăn trực tiếp, pha trà, ngâm mật ong… Khi dùng, cần lưu ý đến đối tượng sử dụng, liều lượng, thời điểm dùng, bảo quản và nguồn gốc sản phẩm.
1. Cách dùng đông trùng hạ thảo
Mỗi dạng đông trùng hạ thảo đều có những cách sử dụng riêng để phát huy tối đa công dụng:
Đông trùng hạ thảo tươi:
- Ngâm nước ấm: Ngâm 3-5g đông trùng tươi trong nước ấm khoảng 30-40°C trong 10-15 phút. Sau đó có thể ăn trực tiếp hoặc chế biến thành các món ăn bổ dưỡng.
- Hầm với thực phẩm bổ dưỡng: Kết hợp đông trùng tươi với các nguyên liệu như gà ác, chim bồ câu, táo đỏ… để hầm thành các món ăn giàu dinh dưỡng.
Đông trùng hạ thảo khô:
- Ăn trực tiếp: Có thể ăn đông trùng khô trực tiếp, tuy nhiên cần ngâm trước trong nước ấm 60-70°C trong 15-20 phút để sợi nấm nở ra.
- Hãm trà: Cho 1.5-3g đông trùng khô vào ấm trà, sau đó thêm 80ml nước sôi để tráng qua. Thêm nước vừa đủ và hãm trong 3-5 phút là có thể thưởng thức.
- Ngâm rượu/mật ong: Ngâm 10-20g đông trùng khô với 0.5 lít mật ong hoặc rượu. Sau 1 tuần có thể dùng mỗi ngày 2-3 thìa cà phê.
Dạng viên nang
- Uống 1 viên 500mg mỗi lần, 2 lần/ngày đối với người cần bồi bổ sức khỏe. Nên uống vào buổi sáng, trước hoặc sau ăn 30 phút để hấp thu tốt nhất.
Dạng lỏng
- Uống trực tiếp theo liều lượng khuyến cáo trên bao bì. Thường là 10-15ml mỗi lần, ngày 2 lần.
2. Lưu ý khi sử dụng đông trùng hạ thảo
Khi sử dụng đông trùng hạ thảo, cần lưu ý những điều sau:
- Đối tượng sử dụng: Phù hợp cho người lớn, người cao tuổi, vận động viên và người cần bồi bổ sức khỏe. Phụ nữ mang thai, cho con bú và người đang dùng thuốc cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
- Liều lượng: Tùy vào thể trạng và mục đích sử dụng. Nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế. Sử dụng quá liều có thể gây tác dụng phụ.
- Thời điểm dùng: Tốt nhất là vào buổi sáng sớm hoặc trước khi đi ngủ.
- Bảo quản: Nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp
- Chọn sản phẩm uy tín: Nên chọn sản phẩm của thương hiệu uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và được kiểm định chất lượng.
Những Câu Hỏi Liên Quan Về Tác Dụng Đông Trùng Hạ Thảo Với Gan
1. Sử dụng đông trùng hạ thảo có thể thay thế hoàn toàn cho thuốc điều trị bệnh gan không?
Không. Đông trùng hạ thảo có tác dụng hỗ trợ tích cực trong điều trị bệnh gan, nhưng không thể thay thế hoàn toàn cho các phương pháp điều trị chuyên khoa. Người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và sử dụng đông trùng hạ thảo như một biện pháp hỗ trợ.
2. Sử dụng đông trùng hạ thảo có thể gây ra những tác dụng phụ nào?
Một số tác dụng phụ đông trùng hạ thảo có thể gặp khi sử dụng:
- Rối loạn tiêu hóa (đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn).
- Phản ứng dị ứng (ngứa, mẩn đỏ, khó thở).
- Đau đầu, chóng mặt.
Nếu gặp các triệu chứng trên kéo dài hoặc trầm trọng, cần ngưng sử dụng và liên hệ với bác sĩ.
3. Có cần kiêng kỵ gì khi sử dụng đông trùng hạ thảo không?
Những kiêng kỵ khi sử dụng đông trùng hạ thảo cần lưu ý:
- Không sử dụng chung với rượu bia, thuốc lá, chất kích thích.
- Không sử dụng quá liều lượng khuyến cáo.
- Thận trọng khi sử dụng chung với các loại thuốc khác.
- Ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu xuất hiện tác dụng phụ.
4. Sử dụng đông trùng hạ thảo bao lâu thì có hiệu quả với gan?
Thời gian sử dụng đông trùng hạ thảo để cải thiện chức năng gan phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý cụ thể:
- Phòng ngừa bệnh gan: Sử dụng liên tục 2-3 tháng, sau đó nghỉ 1-2 tháng rồi có thể sử dụng lại.
- Hỗ trợ điều trị bệnh gan: Sử dụng liên tục 3-6 tháng hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
Tác dụng của đông trùng hạ thảo thường xuất hiện sau 4-8 tuần sử dụng.
5. Bảo quản đông trùng hạ thảo khô như thế nào để giữ được chất lượng và công dụng?
Để bảo quản đông trùng hạ khô thảo đúng cách:
- Để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Bảo quản ở nhiệt độ phòng, không cần bảo quản lạnh.
- Đậy kín nắp sau mỗi lần sử dụng.
- Để xa tầm tay trẻ em.
- Không sử dụng sản phẩm đã quá hạn hoặc bị mốc, ẩm, biến màu.
6. Loại thảo dược nào có khả năng phục hồi chức năng gan?
8 loại thảo dược giải độc phục hồi chức năng gan gồm:
- Đông trùng hạ thảo
- Nấm linh chi đỏ
- Nấm lim xanh
- Chùm ngây
- Cây hoàn ngọc
- Atiso
- Cây chó đẻ
- Cà gai leo
9. Đông trùng hạ thảo có thể tương tác với những loại thuốc nào?
Đông trùng hạ thảo có thể tương tác với một số loại thuốc như:
- Thuốc chống đông máu (warfarin, heparin).
- Thuốc hạ đường huyết (insulin, metformin).
- Thuốc ức chế miễn dịch (cyclosporine, tacrolimus).
Do đó, cần thận trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ khi sử dụng đông trùng hạ thảo chung với các loại thuốc trên.
10. Mua đông trùng hạ thảo ở đâu tốt, uy tín?
Nếu bạn có nhu cầu mua đông trùng hạ thảo thì không thể bỏ qua cái tên Linh Chi Nông Lâm. Với nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực dược phẩm, thực phẩm chức năng, chúng tôi tự tin mang đến cho khách hàng những sản phẩm chất lượng, an toàn với giá cả cạnh tranh.
Đông trùng hạ thảo Nông Lâm được nuôi trồng và sản xuất khoa học, đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng cao và không sử dụng hóa chất bảo quản gây hại cho người sử dụng. Bao bì đóng gói chỉn chu, sang trọng, có thể làm quà tặng biết.
Linh Chi Nông Lâm hỗ trợ giao hàng trên toàn quốc, liên hệ để được hỗ trợ tốt nhất!
Cordycepin trong Đông Trùng Hạ Thảo được FDA Mỹ chấp thuận để sản xuất thuốc điều trị Covid
