Hen suyễn mãn tính là bệnh lý viêm mạn tính của đường dẫn khí, đặc trưng bởi hiện tượng tăng phản ứng phế quản với bốn triệu chứng kinh điển: ho dai dẳng, thở khò khè, khó thở và nặng ngực.
Nguyên nhân bệnh phức tạp bao gồm yếu tố di truyền kết hợp với các tác nhân môi trường như dị nguyên (mạt bụi nhà, phấn hoa, lông động vật), chất kích thích (khói thuốc lá, ô nhiễm không khí), nhiễm trùng đường hô hấp, hoạt động thể chất gắng sức và các yếu tố cảm xúc.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hen suyễn đã ảnh hưởng đến khoảng 262 triệu người trên toàn cầu vào năm 2019, cho thấy gánh nặng to lớn mà căn bệnh này gây ra.
Đông trùng hạ thảo hỗ trợ đáng kể trong điều trị hen suyễn mãn tính thông qua bốn cơ chế tác động chính: chống viêm và ức chế phản ứng dị ứng, điều hòa hệ miễn dịch, tăng cường năng lượng tế bào ATP, và bổ phế ích thận theo y học cổ truyền.
Các phương pháp sử dụng đa dạng bao gồm hãm trà uống hằng ngày, ngâm mật ong và hầm baba cùng các vị thuốc bổ. Tuy nhiên, cần lưu ý đây chỉ là liệu pháp hỗ trợ, không thể thay thế thuốc cắt cơn hen cấp tính, và cần tham vấn ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng, đặc biệt với trẻ em dưới 5 tuổi, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh tự miễn.
Tham khảo chi tiết bài viết, để hiểu rõ hơn về lợi ích của đông trùng hạ thảo trong việc hỗ trợ phòng ngừa và điều trị hen suyễn mãn tính, cũng như cách sử dụng hiệu quả và an toàn.
Tổng Quan Về Bệnh Hen Suyễn Mãn Tính
Bệnh hen suyễn mãn tính là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến nhất trên toàn cầu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người. Việc hiểu rõ bản chất, nguyên nhân và các dấu hiệu của bệnh là bước đầu tiên và quan trọng nhất để có thể kiểm soát bệnh hiệu quả và sống chung một cách hòa bình với nó.
Bệnh hen suyễn mãn tính là gì?
Bệnh hen suyễn mãn tính (hen phế quản) là một bệnh lý viêm mạn tính của đường dẫn khí trong hệ hô hấp. Tình trạng viêm dai dẳng này khiến cho lớp niêm mạc của ống phế quản trở nên sưng, phù nề, tăng tiết dịch nhầy và dễ bị kích ứng hơn bình thường.
Đặc trưng cốt lõi của bệnh là hiện tượng tăng phản ứng phế quản, có nghĩa là đường thở sẽ phản ứng một cách quá mức với các tác nhân mà ở người khỏe mạnh thường không gây ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng co thắt phế quản đột ngột. Quá trình này gây tắc nghẽn, hạn chế luồng không khí ra vào phổi, từ đó sinh ra các triệu chứng điển hình của một cơn hen.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh hen suyễn mãn tính?
Nguyên nhân gây ra bệnh hen suyễn mãn tính được xác định là do sự kết hợp phức tạp giữa yếu tố di truyền và các tác nhân từ môi trường sống xung quanh.
- Yếu tố di truyền (Cơ địa): Nguy cơ mắc bệnh hen suyễn sẽ cao hơn ở những người có tiền sử gia đình (cha mẹ, anh chị em ruột) mắc bệnh hen hoặc các bệnh dị ứng khác như viêm mũi dị ứng, chàm.
- Yếu tố môi trường (Tác nhân kích phát): Đây là những yếu tố trực tiếp gây ra hoặc làm nặng thêm các triệu chứng hen.
- Dị nguyên trong không khí: Các hạt nhỏ bay lơ lửng có thể gây phản ứng dị ứng, bao gồm mạt bụi nhà, phấn hoa, lông động vật (chó, mèo), bào tử nấm mốc.
- Chất kích thích: Các chất trong không khí gây kích ứng đường thở như khói thuốc lá (cả chủ động và thụ động), ô nhiễm không khí, khói bếp, mùi sơn, nước hoa hoặc các hóa chất có mùi mạnh.
- Nhiễm trùng đường hô hấp: Các bệnh do virus như cảm lạnh, cúm, viêm xoang, hoặc viêm phế quản có thể kích hoạt cơn hen, đặc biệt ở trẻ em.
- Hoạt động thể chất: Việc gắng sức, tập thể dục mạnh có thể gây ra cơn hen do thở nhanh và hít phải không khí lạnh, khô.
- Thời tiết: Sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ, độ ẩm, hoặc hít thở không khí lạnh có thể là tác nhân gây bệnh.
- Yếu tố nghề nghiệp: Thường xuyên tiếp xúc với bụi công nghiệp, hóa chất, khói hàn hoặc các chất gây dị ứng khác tại nơi làm việc.
- Cảm xúc mạnh: Căng thẳng, lo lắng, cười lớn hoặc khóc cũng có thể làm thay đổi nhịp thở và gây ra cơn hen.
Bệnh hen suyễn mãn tính thường có triệu chứng gì?
Bệnh hen suyễn mãn tính thường có 4 triệu chứng phổ biến như ho dai dẳng, thở khò khè, khó thở và nặng ngực. Các triệu chứng của bệnh hen suyễn có thể xuất hiện và biến mất, với mức độ từ nhẹ đến nặng và thường trở nên tồi tệ hơn vào ban đêm hoặc sáng sớm.
- Ho: Thường là ho dai dẳng, ho khan hoặc có thể có ít đờm trong. Cơn ho có xu hướng nặng hơn vào ban đêm hoặc khi thời tiết lạnh, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ.
- Thở khò khè: Đây là âm thanh rít, a a phát ra khi thở, đặc biệt là ở thì thở ra Tiếng khò khè là dấu hiệu cho thấy luồng không khí đang phải đi qua một đường thở bị thu hẹp đáng kể.
- Khó thở: Người bệnh có cảm giác hụt hơi, thở nông, không thể hít một hơi thật sâu. Cảm giác này có thể xuất hiện đột ngột sau khi tiếp xúc với tác nhân kích phát hoặc tăng dần.
- Nặng ngực: Cảm giác tức ngực, bị ép hoặc thắt chặt quanh lồng ngực. Triệu chứng này xảy ra do các cơ trơn quanh phế quản co thắt lại, tạo áp lực lên ngực.
Tác Dụng Của Đông Trùng Hạ Thảo Trong Việc Chữa Bệnh Hen Suyễn Mãn Tính
Đông trùng hạ thảo có thể hỗ trợ điều trị hen suyễn mãn tính bằng cách giảm viêm phế quản và ức chế phản ứng dị ứng, điều hòa miễn dịch, tăng cường ATP, bổ phế, ích thận. Cụ thể, tác dụng của đông trùng hạ thảo trong hen suyễn mãn tính bao gồm:
Chống viêm và ức chế phản ứng dị ứng
Đông trùng hạ thảo có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, giúp làm giảm tình trạng viêm mạn tính trong niêm mạc đường thở của bệnh nhân hen suyễn. Các hoạt chất như Cordycepin và Cordycepic acid trong đông trùng hạ thảo có khả năng ức chế sản xuất các chất trung gian gây viêm như cytokine, prostaglandin.
Đồng thời, chúng còn giúp ổn định tế bào mast, ngăn chặn việc giải phóng histamine – một trong những thủ phạm chính gây ra phản ứng dị ứng, co thắt phế quản và phù nề đường thở.
Điều hòa hệ miễn dịch
Cơ chế bệnh sinh của hen suyễn có liên quan mật thiết đến sự rối loạn của hệ miễn dịch, cụ thể là phản ứng quá mẫn với các dị nguyên. Đông trùng hạ thảo đóng vai trò như một chất điều hòa miễn dịch, giúp cân bằng lại hoạt động của hệ thống này.
Nó không chỉ tăng cường miễn dịch khi cơ thể suy yếu mà còn có khả năng điều chỉnh các phản ứng miễn dịch quá mức, thông qua việc cân bằng tỷ lệ giữa các tế bào lympho T (T-lymphocytes) hỗ trợ Th1 và Th2, từ đó làm giảm đáp ứng dị ứng của cơ thể trước các tác nhân gây hen.
Tăng cường năng lượng tế bào (ATP) và sức bền hô hấp
Một trong những công dụng nổi bật nhất của đông trùng hạ thảo là khả năng tăng cường sản xuất Adenosine Triphosphate (ATP) – nguồn năng lượng chính cho mọi hoạt động của tế bào.
Đối với bệnh nhân hen suyễn, việc cung cấp đủ năng lượng cho các cơ hô hấp là vô cùng quan trọng. Khi các cơ này khỏe mạnh, hoạt động hít thở sẽ trở nên dễ dàng hơn, giảm cảm giác hụt hơi và mệt mỏi.
Nhiều nghiên cứu cho thấy đông trùng hạ thảo có thể cải thiện hiệu suất sử dụng oxy lên đến 40%, giúp cơ thể bền bỉ hơn và giảm khó thở khi gắng sức.
Bổ phế, ích thận theo y học cổ truyền
Theo lý luận của Y học cổ truyền, hen suyễn (chứng háo suyễn) có gốc bệnh tại Tỳ, Phế và Thận, trong đó Phế chủ hô hấp và Thận chủ nạp khí. Bệnh xảy ra do phế khí hư không tuyên phát túc giáng được, và thận không nạp khí, khiến khí nghịch lên gây ho, khó thở.
Đông trùng hạ thảo có tác dụng bổ phế và ích thận, giúp củng cố gốc rễ của bệnh. Việc bồi bổ hai tạng này giúp tăng cường chính khí, phục hồi chức năng hô hấp tự nhiên của cơ thể và làm giảm tần suất tái phát các cơn hen.
Cách Sử Dụng Đông Trùng Hạ Thảo Trong Chữa Bệnh Hen Suyễn Mãn Tính
Đông trùng hạ thảo có thể được sử dụng để hỗ trợ điều trị hen suyễn mãn tính thông qua một số cách như: hãm trà, ngâm mật ong, hầm baba. Xem chi tiết cách làm dưới đây:
Hãm trà uống hằng ngày
Đây là cách sử dụng tiện lợi và phù hợp với nhiều người.
- Chuẩn bị: Lấy khoảng 3-5 sợi đông trùng hạ thảo khô (hoặc 1-2 con nguyên phẩm).
- Thực hiện: Cho đông trùng hạ thảo vào bình hoặc ly, tráng qua một lượt nước nóng rồi đổ đi. Sau đó, rót khoảng 200ml nước nóng ở nhiệt độ 70-80°C vào hãm trong khoảng 10-15 phút cho đến khi nước chuyển sang màu vàng óng.
- Sử dụng: Uống trà khi còn ấm và ăn luôn cả phần sợi nấm để tận dụng hết dưỡng chất. Có thể hãm lại 2-3 lần nước.
Đông trùng hạ thảo ngâm mật ong
Sự kết hợp này không chỉ tăng thêm hương vị mà còn cộng hưởng tác dụng của cả hai nguyên liệu, vì mật ong cũng có tính kháng khuẩn và làm dịu cổ họng.
- Chuẩn bị: 20g đông trùng hạ thảo khô và 0.5 lít mật ong nguyên chất.
- Thực hiện: Xếp đông trùng hạ thảo vào bình thủy tinh sạch, đổ mật ong ngập lên trên. Đậy kín nắp và ngâm trong khoảng 2-3 tuần ở nơi khô ráo, thoáng mát.
- Sử dụng: Mỗi ngày dùng 1-2 thìa cà phê hỗn hợp này pha với nước ấm, uống vào buổi sáng trước khi ăn.
Đông trùng hạ thảo hầm baba
Đây là một món ăn đại bổ, rất thích hợp cho những người thể trạng suy nhược, cần bồi bổ sức khỏe để chống lại bệnh tật.
- Chuẩn bị: 1 con baba, 5-10g đông trùng hạ thảo, cùng các vị thuốc khác như hoài sơn, kỷ tử, táo đỏ.
- Thực hiện: Baba làm sạch, chần qua nước sôi. Cho tất cả nguyên liệu vào nồi hầm, thêm nước vừa đủ và hầm trong khoảng 2 giờ cho đến khi thịt baba mềm nhừ.
- Sử dụng: Dùng như một món canh tẩm bổ, ăn nóng để tăng cường sức khỏe, đặc biệt tốt cho hệ hô hấp và thận.
Lưu Ý Khi Sử Dụng Đông Trùng Hạ Thảo Trong Điều Trị Hen Suyễn Mãn Tính
Mặc dù Đông trùng hạ thảo là một dược liệu quý với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, việc sử dụng không đúng cách có thể không mang lại hiệu quả như mong đợi, thậm chí gây ra những ảnh hưởng không mong muốn.
Vì vậy, để đảm bảo an toàn và phát huy tối đa tác dụng hỗ trợ điều trị hen suyễn, bạn cần tuân thủ 7 nguyên tắc sau:
- Luôn tham vấn ý kiến chuyên gia y tế: Trước khi bắt đầu sử dụng đông trùng hạ thảo, điều quan trọng nhất là bạn phải hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị hoặc thầy thuốc y học cổ truyền. Họ sẽ đưa ra lời khuyên phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe, mức độ bệnh và các loại thuốc bạn đang sử dụng.
- Tuyệt đối không thay thế thuốc cắt cơn hen: Đông trùng hạ thảo có tác dụng hỗ trợ, bồi bổ và điều hòa cơ thể về lâu dài, giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn hen. Nó hoàn toàn không có tác dụng làm giãn phế quản tức thời để cắt cơn hen cấp tính. Bạn phải luôn mang theo và sử dụng thuốc xịt cắt cơn theo đúng chỉ định của bác sĩ khi có dấu hiệu lên cơn hen.
- Sử dụng đúng liều lượng khuyến cáo: Việc lạm dụng hoặc dùng quá liều lượng không làm tăng hiệu quả mà còn có thể gây ra các tác dụng phụ như phát ban, mẩn ngứa hoặc rối loạn tiêu hóa. Hãy bắt đầu với liều lượng thấp và tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc chuyên gia.
- Lựa chọn sản phẩm uy tín, chất lượng: Thị trường có rất nhiều sản phẩm đông trùng hạ thảo với chất lượng khác nhau. Bạn nên chọn mua từ những thương hiệu lớn, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, kiểm định chất lượng đầy đủ để đảm bảo sản phẩm chứa hàm lượng dược chất cao và không bị pha trộn tạp chất độc hại.
- Chú ý đến các đối tượng chống chỉ định: Một số nhóm đối tượng nên thận trọng hoặc không nên sử dụng đông trùng hạ thảo nếu không có sự cho phép của bác sĩ, bao gồm:
- Trẻ em dưới 5 tuổi.
- Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.
- Người mắc các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, đa xơ cứng.
- Người bị rối loạn đông máu hoặc sắp phẫu thuật.
- Chế biến đúng cách để bảo toàn dược chất: Không nên chế biến đông trùng hạ thảo ở nhiệt độ quá cao trong thời gian dài vì có thể làm phân hủy các hoạt chất quý giá. Các phương pháp như hãm trà với nước ấm (khoảng 70-80°C), ngâm mật ong, hoặc hầm cách thủy ở lửa nhỏ được khuyến khích.
- Cần sự kiên trì và sử dụng đều đặn: Tác dụng của đông trùng hạ thảo đối với bệnh hen suyễn mãn tính cần có thời gian để phát huy. Đây là một liệu pháp hỗ trợ lâu dài, đòi hỏi bạn phải sử dụng đều đặn hàng ngày trong ít nhất vài tháng để cảm nhận được sự cải thiện rõ rệt về sức khỏe hô hấp.
Địa Chi Nào Cung Cấp Cung Cấp Đông Trùng Hạ Thảo Chất Lượng, Giá Tốt?
Linh Chi Nông Lâm là một thương hiệu uy tín hàng đầu, chuyên về việc nuôi trồng, sản xuất và cung cấp các sản phẩm thảo dược chăm sóc sức khỏe, nổi bật là Đông trùng hạ thảo.
Với nền tảng nghiên cứu khoa học vững chắc, có liên hệ với Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Công nghệ của Đại học Nông Lâm TP.HCM. Linh Chi Nông Lâm đã xây dựng được quy trình sản xuất khép kín, đảm bảo mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm chất lượng cao, an toàn và hiệu quả.
Sản phẩm Đông trùng hạ thảo từ Linh Chi Nông Lâm sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội, trở thành lựa chọn tối ưu cho người bệnh hen suyễn:
- Quy trình nuôi trồng khoa học, chuẩn mực: Đông trùng hạ thảo Nông Lâm được nuôi cấy trong một môi trường được kiểm soát chặt chẽ, từ nhiệt độ, độ ẩm đến nguồn dinh dưỡng. Quy trình nuôi trồng cẩn thận và khép kín này đảm bảo chất lượng và năng suất tối ưu, tạo ra những sản phẩm sạch, an toàn và đồng đều.
- Hàm lượng dược tính cao: Nhờ được nuôi trồng trên cơ chất tự nhiên và áp dụng công nghệ tiên tiến, sản phẩm Đông trùng hạ thảo của Linh Chi Nông Lâm mang lại hàm lượng dược tính cao, với các hoạt chất quý giá như Cordycepin và Adenosine được bảo toàn.
- Sản phẩm đa dạng, tiện lợi: Linh Chi Nông Lâm cung cấp nhiều dòng sản phẩm khác nhau như: Đông trùng hạ thảo sấy khô, trùng thảo ngâm mật ong, Viên nang đông trùng hạ thảo hay nước Trùng thảo Yến sào.
- Thương hiệu uy tín đã được khẳng định: Linh Chi Nông Lâm không chỉ nổi tiếng với Đông trùng hạ thảo mà còn được biết đến rộng rãi qua các sản phẩm chất lượng khác như Nấm linh chi và Nấm lim xanh.
(FQA) – Câu hỏi thường gặp về đông trùng hạ thảo với bệnh hen suyễn:
Dùng Đông trùng hạ thảo bao lâu thì thấy hiệu quả với bệnh hen suyễn?
Thông thường, bạn cần kiên trì sử dụng đều đặn trong ít nhất 1-3 tháng để bắt đầu cảm nhận được sự cải thiện về chức năng hô hấp, giảm ho và giảm tần suất các cơn hen. Đây là một biện pháp hỗ trợ lâu dài, hiệu quả có thể khác nhau ở mỗi người tùy thuộc vào cơ địa và mức độ bệnh. Tham khảo thêm: Sử dụng đông trùng hạ thảo liên tục có tốt không?
Đông trùng hạ thảo có thể thay thế thuốc cắt cơn hen không?
Tuyệt đối không. Đông trùng hạ thảo có tác dụng điều hòa và cải thiện tình trạng bệnh mạn tính theo thời gian, không có tác dụng tức thời trong các cơn hen cấp. Bạn phải luôn sử dụng thuốc cắt cơn (thuốc xịt giãn phế quản) theo chỉ định của bác sĩ khi lên cơn hen cấp.
Trẻ em bị hen suyễn có dùng được Đông trùng hạ thảo không?
Việc sử dụng đông trùng hạ thảo cho trẻ em cần hết sức thận trọng. Thông thường không khuyến khích cho trẻ dưới 5 tuổi. Đối với trẻ lớn hơn, cha mẹ bắt buộc phải tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa hoặc thầy thuốc y học cổ truyền để có liều lượng và cách dùng phù hợp, an toàn cho trẻ. Tham khảo: Tác dụng và cách dùng đông trùng hạ thảo cho trẻ em.
Đông trùng hạ thảo có tác dụng gì đối với phổi ngoài hen suyễn?
Đông trùng hạ thảo hỗ trợ:
- Tăng cường chức năng phổi ở người bị COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính).
- Giảm viêm và phù nề trong viêm phổi.
- Ngăn ngừa tổn thương phổi do khói thuốc và ô nhiễm.
- Tăng cường khả năng hấp thụ oxy của phổi.
Ngoài đông trùng hạ thảo, thảo dược nào giúp giảm triệu chứng hen suyễn nhanh chóng?
Các loại thảo dược tự nhiên hỗ trợ điều trị hen suyễn tốt phải kể đến là gừng, tỏi, mật ong, linh chi, nấm lim xanh, chùm ngây, mật ong, hạt thì là đen.
Đông trùng hạ thảo có thể phòng ngừa ung thư phổi không?
Các nghiên cứu cho thấy đông trùng hạ thảo ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư phổi nhờ khả năng ức chế angiogenesis (hình thành mạch máu nuôi khối u) và tăng cường miễn dịch tế bào T.
Đông trùng hạ thảo còn có tác dụng gì khác ngoài hỗ trợ bệnh hen?
Đông trùng thảo thảo có nhiều tác động tích cực cho sức khỏe như:
- Tăng cường thể lực và sức bền.
- Hỗ trợ cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng.
- Tăng cường chức năng thận và gan.
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường bằng cách kiểm soát đường huyết.
- Chống lão hóa nhờ khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ.
Xem chi tiết về: Đông trùng hạ thảo và những tác động tích cực với sức khỏe.
Bảo quản Đông trùng hạ thảo sấy khô như thế nào để không mất dược tính?
Để bảo toàn dược tính, bạn cần bảo quản đông trùng hạ thảo khô trong lọ thủy tinh hoặc túi zip kín, đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp. Nhiệt độ lý tưởng là dưới 25°C và độ ẩm dưới 60%. Tốt nhất nên để trong ngăn mát tủ lạnh. Nếu bảo quản đúng cách, sản phẩm sấy khô có thể giữ được chất lượng trong vòng 12-24 tháng.
Nếu có nhu cầu mua đông trùng hạ thảo hoặc có bất kỳ câu hỏi nào về sản phẩm này, hãy liên hệ với Linh Chi Nông Lâm để được tư vấn tốt nhất.
Cordycepin trong Đông Trùng Hạ Thảo được FDA Mỹ chấp thuận để sản xuất thuốc điều trị Covid
