Cây hoàn ngọc là một loài cây bụi cao tới 1-2 mét, có tên khoa học là Pseuderanthemum latifolium. Cây có lá đơn hình tim, thân nâu xám nhiều lông, hoa màu trắng tím, quả nang màu đỏ và rễ củ. Hoàn ngọc mọc và phát triển quanh năm nhưng chỉ ra hoa, kết quả vào mùa xuân và mùa hè.
Với thành phần phần dinh dưỡng dồi dào, chứa các chất alkaloid, flavonoid, terpenoid và polyphenol, acid hữu cơ… cây hoàn ngọc được sử dụng nhằm mục đích kháng khuẩn, kháng viêm và điều trị bệnh lý (ung thư, tiểu đường, dạ dày, gan, xương khớp).
Theo thống kê của Viện Dược liệu, Hoàn Ngọc được sử dụng trong hơn 50 bài thuốc cổ truyền khác nhau.
Cây hoàn ngọc có thể được sử dụng nấu nước uống, ngâm rượu, xay thành bột hoặc xông hơi. Liều lượng dùng được cân chỉnh dựa trên thể trạng và mục đích sử dụng.
Để tìm hiểu chi tiết về cây hoàn ngọc – bìm bịp, đừng bỏ qua bài viết sau nhé!
Cây Hoàn Ngọc – Bìm Bịp Là Gì?
Cây hoàn ngọc là loại cây thuốc dạng bụi, cao khoảng 1m – 2m, có tên khoa học là Pseuderanthemum latifolium. Ngoài cái tên hoàn ngọc, cây còn được gọi với nhiều cái tên khác như bìm bịp, xuân hoa, cây con khỉ, nhật nguyệt, trạc mã, cây mặt quỷ,…
Hiện nay, cây hoàn ngọc được chia thành hai loại chính:
- Cây hoàn ngọc đỏ (hoàn ngọc dương): Đặc điểm nhận dạng là lá non có màu nâu hoặc nâu đỏ ở phần ngọn, phủ một lớp lông tơ mịn. Khi lá già, màu sắc chuyển sang xanh và lớp lông trở nên đậm hơn.
- Cây hoàn ngọc trắng (hoàn ngọc âm): Cả hai mặt lá đều có màu xanh nhạt, sau khi phơi khô chuyển sang màu bạc hoặc xám. Hoàn ngọc trắng được ưa chuộng và trồng nhiều hơn do chứa nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe.
Cây hoàn ngọc ưa khí hậu nóng ẩm, thường mọc hoang dại ở ven rừng, bờ suối hoặc được trồng làm cảnh, làm thuốc trong vườn nhà.
Trong y học cổ truyền, hoàn ngọc đã được sử dụng hàng trăm năm để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Cây này có vai trò quan trọng trong hệ thống dược liệu tự nhiên của Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác.
Đặc Điểm Cây Hoàn Ngọc – Bìm Bịp
Cây Hoàn Ngọc là loại cây bụi sinh trưởng và phát triển quanh năm, có giá trị dược liệu cao với thành phần dinh dưỡng phong phú bao gồm sterol, flavonoid, saponin, carotenoid, acid hữu cơ và nhiều khoáng chất,…
Đặc điểm hình thái
Cây hoàn ngọc có những đặc điểm hình thái nổi bật như:
- Thân cây: Cây hoàn ngọc thường có chiều cao từ 1-2m. Thân cây khi còn non có màu xanh lục và dần chuyển sang màu nâu khi già đi. Thân cây phân nhánh nhiều, tạo thành một bụi cây khá gọn gàng.
- Lá cây: Lá hoàn ngọc mọc đối xứng nhau, có hình mũi mác, dài khoảng 12-17cm. Cuống lá dài khoảng 1,5-2,5cm. Màu sắc lá thường xanh nhạt, mặt trên và mặt dưới lá có màu sắc tương đối giống nhau.
- Hoa: Hoa hoàn ngọc có màu trắng pha tím, mọc thành từng chùm ở đầu cành. Hoa có mùi thơm nhẹ nhàng, rất dễ chịu.
- Quả: Quả hoàn ngọc có hình nang, bên trong chứa 4 hạt.
Đặc điểm sinh trưởng và phát triển
Cây Hoàn Ngọc thường mọc ở vùng ẩm ven đồi núi, có chu kỳ sinh trưởng và phát triển kéo dài quanh năm và khả năng thích nghi tốt. Cụ thể:
- Môi trường sống: Cây hoàn ngọc thích hợp với khí hậu nhiệt đới, ẩm. Chúng thường mọc hoang ở các vùng đồi núi, ven rừng hoặc được trồng làm cây cảnh.
- Tốc độ sinh trưởng: Cây hoàn ngọc có tốc độ sinh trưởng khá nhanh, đặc biệt là trong điều kiện đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và được tưới tiêu đầy đủ.
- Khả năng thích nghi: Cây hoàn ngọc có khả năng thích nghi tốt với nhiều loại đất khác nhau, tuy nhiên chúng phát triển tốt nhất ở đất thịt pha cát.
Đặc điểm dinh dưỡng
Cây Hoàn Ngọc được đánh giá là một loại dược liệu có giá trị cao nhờ sự đa dạng về thành phần dưỡng chất và hàm lượng protein phong phú:
- Các dưỡng chất chính: Sterol, Flavonoid, Saponin, Carotenoid, Acid hữu cơ và các khoáng chất Ca, Mg, Na, K,…
- Hàm lượng dinh dưỡng trong lá:
- Diệp lục toàn phần: 2,65mg/g (lá tươi).
- Protein toàn phần: 30,08% (tính theo chất khô).
- N toàn phần: 4,9% (tính theo chất khô).
Công Dụng Cây Hoàn Ngọc – Bìm Bịp
Từ xa xưa, cây Hoàn Ngọc đã được ông cha ta sử dụng để kháng khuẩn, kháng viêm và điều trị nhiều bệnh lý như ung thư, tiểu đường, bệnh dạ dày, gan và xương khớp.
Kháng khuẩn, kháng viêm
Các hoạt chất như sterol, flavonoid, carotenoid và axit hữu cơ trong lá cây hoàn ngọc giúp chống lại vi khuẩn, giảm sưng viêm và thúc đẩy quá trình lành thương.
Hỗ trợ điều trị ung thư
Các hoạt chất trong cây hoàn ngọc, đặc biệt là alkaloid và flavonoid, có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Một nghiên cứu năm 2015 trên tạp chí Journal of Ethnopharmacology đã chứng minh rằng chiết xuất từ rễ cây hoàn ngọc có thể ức chế sự tăng trưởng của tế bào ung thư vú và ung thư đại trực tràng lên đến 60%.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Cây hoàn ngọc có thể giúp giảm đường huyết, mở ra tiềm năng ứng dụng trong hỗ trợ điều trị tiểu đường týp 2.
Nghiên cứu năm 2012 trên tạp chí Phytotherapy Research đã chỉ ra rằng chiết xuất từ lá cây hoàn ngọc có thể làm giảm đáng kể lượng đường trong máu ở chuột mắc bệnh tiểu đường, với hiệu quả tương đương với thuốc metformin.
Hỗ trợ điều trị bệnh dạ dày
Các hoạt chất trong cây hoàn ngọc giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn Helicobacter pylori, một trong những nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày. Loại cây này cũng đã được chứng minh có khả năng kháng viêm và chống oxy hóa, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và giảm các triệu chứng viêm loét dạ dày tá tràng hiệu quả.
Nghiên cứu năm 2016 trên tạp chí Journal of Medicinal Food đã chỉ ra rằng chiết xuất từ cây hoàn ngọc có thể làm giảm đáng kể kích thước và số lượng vết loét dạ dày.
Hỗ trợ điều trị bệnh gan
Cây hoàn ngọc được sử dụng để bảo vệ gan khỏi tổn thương do các độc tố và các gốc tự do gây ra. Các hoạt chất trong cây cũng có thể giúp giảm viêm và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào gan, hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan và các bệnh lý khác về gan.
Nghiên cứu năm 2014 trên tạp chí Journal of Ethnopharmacology đã chứng minh rằng chiết xuất từ cây Hoàn Ngọc có thể bảo vệ gan khỏi tổn thương do carbon tetrachloride gây ra.
Hỗ trợ điều trị bệnh xương khớp
Cây hoàn ngọc hỗ trợ giảm đau và cải thiện chức năng vận động ở bệnh nhân viêm khớp. Ngoài ra, cây còn giúp tăng cường sức khỏe của xương và sụn, ngăn ngừa loãng xương và thoái hóa khớp.
Nghiên cứu năm 2017 trên tạp chí Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine đã cho thấy chiết xuất từ cây hoàn ngọc có thể làm giảm đáng kể các triệu chứng viêm khớp.
Cách Dùng Cây Hoàn Ngọc – Bìm Bịp
Bạn có thể dùng cây hoàn ngọc nấu nước uống, ngâm rượu, xay bột hoặc xông hơi với liều lượng tùy vào tình trạng sức khỏe hoặc mục đích sử dụng.
Hướng dẫn sử dụng
Có thể sử dụng cây hoàn ngọc bằng nhiều cách như:
- Nấu nước uống: Đun 40g cây hoàn ngọc khô với 2 lít nước, sau khi sôi, tiếp tục đun thêm 20 phút. Nước này có thể uống thay nước mát hàng ngày, có thể thêm đường phèn hoặc mật ong để tăng hương vị.
- Ngâm rượu: Đặt cây hoàn ngọc vào bình thủy tinh, đổ rượu trắng ngập, đậy kín và ngâm trong 1-2 tháng. Uống một ít rượu hoàn ngọc trước bữa ăn mỗi ngày.
- Dùng làm bột: Xay nhuyễn cây hoàn ngọc đã sấy khô thành bột mịn, có thể pha với nước uống hoặc trộn với mật ong để làm viên.
- Xông hơi: Đun sôi hoàn ngọc sấy khô với nước, sử dụng hơi nước để xông hơi giúp giảm đau nhức và thư giãn cơ thể.
Liều lượng
Liều lượng và cách dùng cây hoàn ngọc có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và mục đích sử dụng. Bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc thầy thuốc có kinh nghiệm. Không tự ý tăng liều lượng hoặc kéo dài thời gian sử dụng mà không có sự giám sát của chuyên gia y tế.
Những Câu Hỏi Liên Quan Tới Cây Hoàn Ngọc – Bìm Bịp
1. Cây hoàn ngọc có tác dụng phụ gì không?
Có. Mặc dù cây hoàn ngọc tương đối an toàn khi sử dụng đúng cách, nhưng nó vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, chóng mặt, hoặc hạ huyết áp. Ngoài ra, cây có thể tương tác với một số loại thuốc.
2. Phụ nữ có thai và cho con bú có sử dụng được cây hoàn ngọc không?
Không nên. Cây hoàn ngọc có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và trẻ sơ sinh. Do đó, phụ nữ có thai và cho con bú không nên sử dụng cây hoàn ngọc dưới bất kỳ hình thức nào.
3. Cây hoàn ngọc có thể trồng tại nhà được không?
Có. Cây hoàn ngọc có thể trồng tại nhà bằng hạt hoặc cây con. Tuy nhiên, bạn cần đảm bảo cung cấp đủ ánh sáng, nước và dinh dưỡng cho cây để cây phát triển tốt.
4. Cây hoàn ngọc có tương tác với thuốc Tây y không?
Có. Cây hoàn ngọc có thể tương tác với một số loại thuốc Tây y như thuốc chống đông máu, thuốc hạ huyết áp, và thuốc điều trị tiểu đường. Do đó, bạn nên thông báo cho bác sĩ về việc sử dụng cây hoàn ngọc nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào khác.
5. Cây hoàn ngọc có thể giúp giảm cân không?
Chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh cây Hoàn Ngọc có tác dụng giảm cân.
6. Sử dụng cây hoàn ngọc có an toàn cho trẻ em không?
Trẻ em không nên sử dụng cây hoàn ngọc mà không có sự giám sát của bác sĩ.
7. Cây hoàn ngọc có thể kết hợp sử dụng dược liệu nào để phục hồi chức năng gan?
Loại thảo dược giải độc, phục hồi chức năng gan có thể kết hợp với cây hoàn ngọc gồm: nấm linh chi đỏ, nấm lim xanh, atiso, cà gai leo…
8. Nên mua cây hoàn ngọc – bìm bịp ở đâu chất lượng, giá tốt?
Linh Chi Nông Lâm chuyên cung cấp sản cây hoàn ngọc – bìm bịp và các loại thảo dược khác như nấm linh chi, đông trùng hạ thảo,… Chúng tôi cam kết mang đến các sản phẩm đảm bảo chất lượng, an toàn với giá cả phải chăng. Khách mua hàng được hỗ trợ lựa chọn và hướng dẫn sử dụng sản phẩm. Liên hệ để biết thêm thông tin chi tiết nhé!
Cordycepin trong Đông Trùng Hạ Thảo được FDA Mỹ chấp thuận để sản xuất thuốc điều trị Covid
